هرچند تفاهم اولیه هسته ای ایران و کشورهای 1+5 مقدمه ای برای دستیابی به توافق جامع هسته ای است، ولی به دلیل نشان دادن عزم جدی طرفین برای تفاهم، به پیدا کردن یک راه حل دیپلماسی در مناقشه هسته ای ایران نیاز است که در این زمینه عواملی همچون به رسمیت شناختن حق برخورداری از انرژی صلح آمیز هسته ای برای کشورمان از سوی قدرت های بزرگ جهانی و نیز ترک برداشتن دیوار بی اعتمادی تحریم ها را می توان تدبیری تاریخی و فرصتی مناسب تلقی کرد که در صورت رسیدن به یک توافق جامع و فراهم شدن شرایطی که در ادامه به آنها اشاره می شود این اطمینان را داد که ثمرات آن طی دوره 3 ساله به بار خواهد نشست.

به گزارش « پایگاه خبری بورس کالا» اگر چه مواردی مانند برداشته شدن بسیاری از تحریم های ناعادلانه، آزادسازی بسیاری از مبادلات تجاری، کاهش هزینه مبادلات، عادی سازی روابط ایران با کشورهای اروپایی، ورود سرمایه گذاران خارجی به بازار ایران بخشی از نتایج و دستاوردهای دستیابی به توافق جامع هسته ای هستند، اما باید تاکید داشت تمام این دستاوردها زمانی به ثمرات اقتصادی منجر خواهد شد که مواردی مانند در پیش گرفتن انضباط مالی، شفاف سازی فعالیت ها، بهبودبهره وری، بهینه سازی مصرف انرژی، بهبود مدیریت استراتژیک، به روزآوری تکنولوژی، رقابتی کردن قیمت مواد اولیه و نظایر اینها سرلوحه شرکت های تولیدی و بنگاه های اقتصادی قرار گیرند.

به طور کلی تاثیر توافق جامع هسته ای را بر بورس کالای ایران می توان به دو دسته میان مدت و بلند مدت دسته بندی کرد که در ادامه به طور اجمالی مورد نقد و بررسی قرار داده شده اند.

الف: تاثیرات میان مدت توافق جامع

1. هرچند راهبرد کلی بورس کالای ایران بر مبنای سیاست اقتصاد مقاومتی بنا نهاده شده است، اما رفع تحریم های مالی از سوی اتحادیه اروپا، آمریکا و سایر طرف ها می تواند فضایی در اختیار بورس کالا قرار دهد که از آن طریق با جذب سرمایه گذاران خارجی به توسعه ابزارهای تامین مالی مبتنی بر کالا مبادرت نماید. لازم به ذکر است درحال حاضر تنها از سلف موازی استاندارد به عنوان تنها ابزار تامین مالی مبتنی بر کالا استفاده شده که بی شک این فرصت طلایی می تواند نه تنها منجر به رشد استفاده از این ابزار گردد بلکه می تواند به تعریف و اجرایی شدن سایر ابزارهای تامین مالی جدیدی در بورس کالای ایران منتهی شود.
2. رونق رینگ صادراتی: رفع تحریم کشتیرانی و نیز برداشتن محدودیت های بیمه گذاری محموله های صادراتی ایران، نقش مهمی در کاهش قیمت تمام شده کالاهای صادراتی(قابل رقابت کشورمان) داشته که این امر رقابت پذیری تجار ایرانی را بالا برده و می تواند در میان مدت منجر به باز پس گیری تعدادی از بازارهای از دست رفته شود. قطعاً این امر برای محصولاتی مانند قیر موثرتر بوده که می تواند منجر به رونق رینگ صادراتی بورس کالای ایران گردد.
3. رونق معاملات رینگ داخلی: دستاوردهای ذکر شده در نتیجه حصول توافق جامع در کنار همدلی و همزبانی مردم و مسئولین به عنوان موتور متحرک خروج از رکود بوده که انتظار می رود به تدریج فضای اقتصادی بهبود یابد که این امر منجر به رشد تولید و در نتیجه رشد تقاضا برای خرید کالا در بورس کالای ایران خواهد شد.
4. ارتقاء وجهه بین المللی بورس کالای ایران: قطعاً برداشته شدن دیوار بی اعتمادی و اثبات حقانیت کشورمان در مناقشه هسته ای می تواند فضایی را برای ارتقاء وجه بین المللی بورس کالای ایران مهیا کند که با توجه به اقدامات صورت گرفته در سال های قبل، تلاش مدیران و کارکنان بورس کالا و نیز زیر ساخت های مهیا شده و از طریق فعال شدن در اتحادیه الکترونیکی بین بورسی بورس کالا بتواند رفته رفته به جایگاه واقعی خود به عنوان مرجعی به منظور قیمت گذاری تعدادی از محصولات و نیز تنوع بخشی به عرضه و تقاضای کالاها در بستر معاملاتی مربوطه دست یابد که این امر در نهایت منجر به برند سازی و در نتیجه جذب و ترغیب بیشتر سرمایه گذاران خارجی به حضور در بورس کالای ایران خواهد شد.

ب: تاثیر بلند مدت توافق جامع

1. بی شک در سایه استقرار و پیاده سازی اقتصاد مقاومتی، تلاش مسئولین و استفاده از دستاوردهای توافق جامع    هسته ای رونق اقتصادی ایجاد شده که در این صورت شاهد افزایش ساخت و ساز و اجرای پروژه های عمرانی و نیز رشد تولید خواهیم بود. در این فضا تقاضا برای خرید کالا (علی الخصوص محصولات رینگ صنعتی) بالاتر رفته و در نتیجه رونق بیشتر در بورس کالای ایران ایجاد خواهد شد.
2. ترغیب فعالین اقتصادی به حضور در بازاری شفاف: بی شک شفافیت و وجود بازاری کارآمد یکی از پیش نیازها توسعه و خروج از رکود است که بورس کالای ایران به عنوان بازاری شفاف و کارآمد می تواند به خوبی در این فضا ایفاء نقش کند.
3. کاهش تصدی گری دولت: تدبیر و اصرار به اصلاح ساختار اقتصادی از ویژگی های کم نظیر دولت کنونی است که امید می رود با توجه به شرایط مساعد بعد از توافق جامع، دولت به تدریج تصدی گری خود را در بخش های مختلف اقتصادی کاهش داده و سیاست های موثرتری را در پیش گیرد. در این راستا پیش بینی می شود نقش شرکت های خصوصی و تعاونی های مردم نهاد در اقتصاد کشور پررنگ تر شده که این امر در بخش صنعت، معدن و کشاورزی    محتمل تر است. لذا بر اساس پیش بینی ها سیاست هایی مانند خرید تضمینی جای خود را به قیمت تضمینی داده و چنین اقداماتی منجر به رونق بیشتر رینگ های معاملاتی(و علی الخصوص رینگ کشاورزی)گردد.
4. تنوع و رشد عرضه محصولات، بدون تردید کشورمان از پتانسیل های بالایی برای جذب سرمایه گذاران برخوردار بوده که در چند سال گذشته به دلیل اعمال تحریم های ظالمانه سرمایه گذاری خارجی و مولد به شدت کاسته شده است. به نظر می آید پس از توافق جامع سرمایه گذاری مناسبی در بخش صنعت(علی الخصوص نفت و پتروشیمی) انجام پذیرفته که این امر منجر به رشد تقاضا و در نتیجه رونق بیشتر بورس کالای ایران می شود.

با این حال نباید از یاد برد که برای رسیدن به نقطه مطلوب تنها بسنده کردن به انجام توافق جامع کافی نبوده و چنانچه شرایط یاد شده در قبل تحقق نیابند، این فرصت طلایی هرگز نمی تواند به رشد شاخص های اقتصادی و در نتیجه بهبود شاخص رفاه و معیشت مردم منجر گردد.

امیر حسین محمدی-مدیر واحد معاملات کالا و انرژی شرکت کارگزاری تامین سرمایه نوین